Phần mềm khôi phục dữ liệu có thể sửa tệp tin bị lỗi không?

quantri 2025-08-22 Bài viết chia sẻ thông tin, Phục hồi dữ liệu

Khi gặp sự cố mất dữ liệu, nhiều người thường nghĩ ngay đến các phần mềm khôi phục dữ liệu như một giải pháp nhanh chóng và hiệu quả. Tuy nhiên, tại HTI Services, chúng tôi thường không khuyến khích sử dụng phần mềm khôi phục một cách tùy tiện, đặc biệt với các trường hợp nhạy cảm hoặc có nguy cơ cao, bởi việc sử dụng sai cách có thể dẫn đến mất dữ liệu vĩnh viễn.

Điều quan trọng là bạn cần hiểu rõ tình trạng thiết bị, bản chất lỗi và giới hạn của phần mềm khôi phục trước khi áp dụng. Bài viết này sẽ giúp bạn đánh giá liệu phần mềm khôi phục dữ liệu có thể xử lý được các tệp tin bị lỗi (corrupted file) hay không.

Tệp tin bị lỗi là gì?

Tệp tin bị lỗi là các tệp mà cấu trúc dữ liệu đã bị thay đổi hoặc hư hại, khiến cho việc mở, đọc hoặc sử dụng chúng trở nên bất khả thi. Mặc dù vậy, lỗi tệp không đồng nghĩa với việc dữ liệu đã biến mất hoàn toàn — một phần hoặc toàn bộ nội dung có thể vẫn còn và có thể phục hồi được nếu xử lý đúng cách.

Nguyên nhân phổ biến gây lỗi tệp tin:

Ứng dụng lỗi khi đang ghi tệp: Ghi không thành công hoặc bị gián đoạn đột ngột.
Tắt máy không đúng cách: Làm hỏng tệp đang mở hoặc các thành phần hệ thống.
Nguồn điện không ổn định: Có thể gây tổn thương đến các thành phần điện tử trong ổ đĩa.
Phần mềm độc hại (ransomware): Mã hóa tệp tin và yêu cầu khóa giải mã.
Xuống cấp phần cứng: Ổ đĩa cơ học bị hao mòn, gây lỗi khi đọc/ghi dữ liệu.

Phần mềm khôi phục dữ liệu không phải là giải pháp an toàn cho mọi tình huống

Các phần mềm khôi phục dữ liệu chỉ nên được sử dụng trong một số trường hợp cụ thể, như khi bạn xóa nhầm tệp hoặc định dạng nhầm phân vùng, và thiết bị còn hoạt động ổn định. Với các tệp tin bị lỗi, đặc biệt do lỗi vật lý hoặc ransomware, phần mềm khôi phục dữ liệu thường không hiệu quả và có thể gây hại nhiều hơn.

Rủi ro khi dùng phần mềm khôi phục dữ liệu không đúng cách:

Gây hỏng thiết bị đang xuống cấp:

Các phần mềm gửi lệnh đọc liên tục tới ổ đĩa. Với ổ cứng đang bị lỗi vật lý (bad sector, hư đầu đọc, motor yếu…), điều này có thể làm tình trạng tồi tệ hơn.

Ghi đè dữ liệu quan trọng:

Việc cài đặt phần mềm trên chính thiết bị đang bị mất dữ liệu có thể ghi đè lên những phân vùng chứa thông tin cần khôi phục, khiến chúng không thể phục hồi được nữa.

Bỏ qua bad sector quan trọng:

Nhiều phần mềm tự động bỏ qua các vùng bị lỗi, dẫn đến tình trạng: khôi phục được “vỏ” tệp tin (tên, dung lượng) nhưng nội dung thực tế không sử dụng được.

Có nên dùng phần mềm khôi phục để sửa tệp tin bị lỗi?

Có thể, nhưng chỉ khi:

Thiết bị còn nguyên vẹn, không có lỗi vật lý
Tệp lỗi không phải do mã hóa, hỏng phân vùng hoặc bad sector
Bạn có bản sao lưu đầy đủ trước khi thao tác
Hoặc bạn là người có kinh nghiệm trong xử lý lỗi tệp tin

Trong các trường hợp còn lại – đặc biệt khi dữ liệu quan trọng hoặc thiết bị có dấu hiệu bất thường – hãy liên hệ với đơn vị khôi phục dữ liệu chuyên nghiệp để được chẩn đoán và xử lý an toàn.