Hướng dẫn khôi phục dữ liệu trên SSD từ chuyên gia

HTI Services thường xuyên nhận được các yêu cầu hỗ trợ khôi phục dữ liệu trên SSD thời gian gần đây. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến mất dữ liệu trên SSD: xóa nhầm, lỗi Firmware, lỗi Controller, Bad Block v.v… Trong bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ về nguyên nhân chủ quan dẫn đến mất dữ liệu trên SSD: xóa, format, cài lại hệ điều hành v.v… dẫn đến mất dữ liệu.

Hầu hết khách hàng gọi tới HTI Services đề nghị hỗ trợ cứu dữ liệu khi xóa nhầm như những lý do nêu trên, kỹ thuật viên của HTI Services đều yêu cầu khách hàng tắt máy tính, tháo SSD hoặc tháo pin, dây sạc ra khỏi máy (nếu SSD không thể tháo). Lý do vì sao sẽ được giải thích dưới đây.

Vai trò của TRIM trong việc đọc/ghi dữ liệu trên ổ SSD

Hầu hết SSD hiện nay đều hỗ trợ TRIM một tính năng giúp cho SSD tăng tốc độ đọc, ghi dữ liệu và cũng giúp phần đáng kể tăng tuổi thọ của SSD. Cách thức TRIM hoạt động được mô tả qua hình vẽ dưới đây:

Tính năng này sẽ giúp các block nand sẽ ít bị ghi hơn, tốc độ đọc dữ liệu, ghi dữ liệu cũng nhanh hơn rất nhiều nhưng: dữ liệu đã xóa sẽ không thể cứu được khi TRIM hoạt động.

Vì sao phải ngắt nguồn điện cấp cho SSD?

Lệnh TRIM bắt đầu hoạt động ngay khi lệnh xóa dữ liệu, format dữ liệu được thực thi. TRIM sẽ tiến hành sắp xếp lại các block một cách tuần tự, im lặng và không ồn ào. Ta vẫn làm việc bình thường mà không nhận ra, dữ liệu trên các block của SSD đang được sắp xếp lại. Do vậy, dữ liệu bị xóa sẽ lần lượt “bị xóa” một cách thật sự khi TRIM hoạt động. TRIM có thể bị ngăn lại bằng cách đơn giản: ngắt nguồn điện đến SSD.

Quan niệm dữ liệu vừa xóa thì chỉ cần chạy phần mềm miễn phí trên mạng là có thể khôi phục được là hoàn toàn sai lầm. Nhiều người, do chưa hiểu bản chất nên vẫn cố gắng chạy các công cụ cứu dữ liệu, điều này càng làm cho dữ liệu bị mất vĩnh viễn nhanh hơn, triệt để hơn.

Việc ngắt nguồn điện cho SSD vô cùng quan trọng trong việc ngăn TRIM hoạt động cũng như phục vụ cho công việc cứu dữ liệu khi bị xóa nhầm trên SSD và việc này cần phải làm càng sớm càng tốt kể từ khi dữ liệu bị xóa.

Khôi phục dữ liệu trên SSD thế nào khi không có nguồn điện?

Đến đây, nhiều người sẽ thắc mắc nếu ngắt điện để ngăn TRIM hoạt động thì khôi phục dữ liệu trên SSD thế nào khi không có điện? Câu trả lời là: “Factory Access Mode” (FAM) của SSD sẽ giúp việc tạo file ảnh toàn bộ SSD mà không kích hoạt TRIM.

Đọc thêm về FAM

Để có thể truy cập vào SSD thông qua FAM cần kiến thức chuyên sâu và các công cụ hỗ trợ chuyên dụng.

Nhíp kỹ thuật là công cụ quan trọng để có thể giúp truy cập vào SSD thông qua FAM. Bằng cách sử dụng PC-3000 Express System và PC3000 SSD cài đặt trên hệ thống, kết hợp với công cụ chuyên dụng ở trên, ta có thể truy cập vào SSD thông qua FAM mà không cần kết nối với nguồn điện.

Các bước tiến hành khôi phục dữ liệu trên SSD

• Đọc firmware, SA
• Xây dựng lại các bảng dịch nếu có thể
• Upload microcode vào RAM
• Upload các bảng dịch và các dữ liệu khác của hệ thống
• Khởi động controller bằng code đã upload
• Sử dụng FAM để truy cập và tạo file ảnh của SSD

Đến đây, quá trình cứu dữ liệu cơ bản đã hoàn thành nếu không có yếu tố bất ngờ nào khác.

Tại Trung tâm phục hồi dữ liệu HTI Service, chúng tôi có đội ngũ chuyên gia hàng đầu Việt Nam trong lĩnh pháp y dữ liệu điện tử và hơn 15 năm kinh nghiệm trong việc khôi phục dữ liệu. Bên cạnh đội ngũ kỹ thuật viên chất lượng, sự hỗ trợ của hệ thống máy móc, thiết bị chuyên dụng cũng đóng góp rất lớn vào việc quyết định có cứu thành công dữ liệu hay không. Hiểu được tầm quan trọng của các công cụ này, các thiết bị tại HTI Services đều được đầu tư chỉn chu, bài bản và hiện đại nhất. Trong đó, điển hình hơn cả phải kể đến bộ PC-3000 Portable III Ultimate System, PC-3000 EXPRESS, … Với chuyên môn cao, trang thiết bị tiên tiến cùng quy trình chuyên nghiệp, cam kết bảo mật, HTI Services sẽ mang lại cho bạn dịch vụ tối ưu, tin cậy nhất.

Xem thêm: Phục hồi dữ liệu ổ cứng trên HDD